Trauma to psychologiczna i fizjologiczna reakcja organizmu na wydarzenia, które przekraczają zdolność jednostki do skutecznego poradzenia sobie z nimi. Może wynikać z jednorazowego zdarzenia (np. wypadek, napaść) lub długotrwałej ekspozycji na stres (np. przemoc domowa, zaniedbanie w dzieciństwie).
Terapia traumy to proces terapeutyczny skoncentrowany na przetwarzaniu doświadczeń traumatycznych, redukcji objawów oraz odbudowie poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem. W pracy terapeutycznej wykorzystywane są różne metody, m.in. terapia przetwarzania poznawczego (CPT), terapia przedłużonej ekspozycji (PE) czy EMDR.
Terapia traumy jest skierowana do osób, które doświadczyły trudnych lub ekstremalnie stresujących wydarzeń i odczuwają ich długotrwałe konsekwencje. Wskazaniem do terapii mogą być m.in.:
Objawy stresu pourazowego (PTSD) – natrętne wspomnienia, koszmary senne, unikanie sytuacji związanych z traumą, nadmierne pobudzenie, uczucie odrętwienia emocjonalnego,
Trudności w codziennym funkcjonowaniu – problemy w relacjach, zaburzenia snu, chroniczne napięcie, lęk,
Obniżona samoocena i poczucie winy – przekonanie o własnej bezwartościowości, poczucie odpowiedzialności za traumatyczne wydarzenie,
Dysregulacja emocjonalna – nagłe zmiany nastroju, drażliwość, impulsywność, trudności w radzeniu sobie ze stresem.
Proces terapeutyczny jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta i może obejmować:
Psychoedukację – zrozumienie mechanizmów traumy i jej wpływu na funkcjonowanie,
Pracę nad myślami i przekonaniami – identyfikację i modyfikację schematów poznawczych związanych z traumą,
Stopniową ekspozycję na wspomnienia – w sposób kontrolowany i bezpieczny, co pozwala zmniejszyć ich emocjonalne oddziaływanie,
Naukę strategii regulacji emocji i budowanie zasobów osobistych – techniki relaksacyjne, uważność, rozwijanie zdolności do samoregulacji.
Celem terapii jest nie tylko redukcja objawów, ale także integracja doświadczeń traumatycznych w sposób, który pozwala na odzyskanie poczucia sprawczości i jakości życia.