Psychoterapia par stanowi zbiór oddziaływań psychologicznych, które mają na celu osiągnięcie pożądanych rezultatów, takich jak zmiana postaw czy zachowań, a także zbudowanie efektywnej i pozytywnej komunikacji między dwiema osobami. Tego rodzaju terapia skierowana jest zarówno do par pozostających w formalnych związkach, jak i tych funkcjonujących w relacjach nieformalnych. Warto tutaj podkreślić, że w sytuacji, gdy w skład rodziny wchodzą także dzieci, skuteczniejszym rozwiązaniem może okazać się terapia rodzinna bądź systemowa.
Terapia dla par zalecana jest w przypadku różnorodnych trudności występujących w związkach. Może być pomocna w sytuacjach takich jak przemoc – zarówno fizyczna, psychiczna, jak i ekonomiczna – zdrady, nasilające się konflikty, kryzysy życiowe, uzależnienia, trudności w wyrażaniu uczuć, manipulacja, zaburzenia osobowości i wiele innych problemów pojawiających się w relacjach.
Każdy rodzaj psychoterapii opiera się na określonym podejściu terapeutycznym, a w przypadku terapii dla par można wyróżnić kilka popularnych nurtów. Do najczęściej stosowanych należy psychoterapia poznawczo-behawioralna, której głównym założeniem jest zmiana schematów myślenia oraz wzorców zachowań. Ten rodzaj terapii okazuje się szczególnie skuteczny w przypadku zaburzeń depresyjnych, stanów lękowych, fobii oraz problemów wynikających z traum. Co więcej, ten nurt terapii charakteryzuje się krótkoterminowym przebiegiem, ponieważ zazwyczaj trwa jedynie kilka miesięcy, a nie lat.
Innym podejściem jest psychoterapia psychodynamiczna, która zakłada, że ludzkie zachowania wynikają z nieuświadomionych mechanizmów oraz ukrytych pragnień. Terapeuta skupia się w tym przypadku na doświadczeniach z okresu dzieciństwa, nieuświadomionych potrzebach oraz wcześniejszych przeżyciach, analizując ich wpływ na aktualne relacje. W ramach tego nurtu najważniejsza jest praca z przeszłością i jej oddziaływaniem na obecne funkcjonowanie w związku.
Ostatnim z popularnych podejść stosowanych w terapii par jest terapia systemowa. Głównym celem tego rodzaju interwencji jest poprawa jakości relacji pomiędzy partnerami poprzez usprawnienie wzajemnej komunikacji. Terapia ta świetnie sprawdza się w sytuacjach kryzysowych, takich jak utrata bliskiej osoby, poważne choroby czy rozwód, pomagając parom w znalezieniu nowych sposobów porozumiewania się i radzenia sobie z trudnościami.
Terapia dla par oraz małżeństw polega na cyklicznych spotkaniach z psychoterapeutą, podczas których omawiane są kluczowe problemy występujące w relacji. Specjalista może również proponować zadania do wykonania poza sesjami, które mają na celu wspólne przepracowanie trudności i poprawę jakości związku. W trakcie spotkań istotne jest uświadomienie partnerom przyczyn pojawiających się konfliktów oraz sposobów ich rozwiązania. Dużą wagę przykłada się także do eliminowania nieświadomych schematów oraz wzorców wyniesionych z domu rodzinnego lub wcześniejszych doświadczeń, które mogą negatywnie wpływać na związek.
Czas trwania terapii małżeńskiej zazwyczaj mieści się w przedziale od czterech do dwunastu miesięcy, jednak długość procesu uzależniona jest od stopnia złożoności problemu oraz poziomu zaangażowania obojga partnerów. Kluczową rolę w powodzeniu terapii odgrywa koncentracja na osobistym rozwoju oraz wspólne dążenie do poprawy relacji.